Grip op adaptieve leersystemen

Er is sprake van een toename van behoefte aan maatwerk bij ondersteuning van leerlingen. De driehoek van lectoraat, lerarenopleiding en werkveld startte de professionaliseringsgroep ‘data-ondersteund onderwijs’ – iXperium Nijmegen.

Voor dat maatwerk heeft een leraar goed zicht nodig op de behoeften van leerlingen. Daarvoor heeft hij studiedata nodig. Het verzamelen van studiedata hoeft al lang niet altijd meer handmatig, adaptieve software ondersteunt de leraar daarbij.

Onder de motorkap van deze adaptieve software schuilt een wereld op zich, er liggen pedagogische en didactische principes verborgen. De leraar heeft daarbij niet altijd inzicht in de wijze van verwerken van de algoritmes waarmee de leerlingdata van individuele prestaties en (cognitieve) processen tot stand komen. Daarentegen is hij wèl voortdurend bezig met het verzamelen en interpreteren van deze data om het goede te kunnen doen in de specifieke context. De technologie heeft daarmee impact op ons pedagogisch-didactisch handelen.

Learning Analytics

Deze constante monitoring van prestaties en gedragsdata vraagt voor een noodzakelijke ontwikkeling van data interpretaties, oftewel Learning Analytics. Daarom is er behoefte aan het explicieter plaats geven van Learning Analytics in visie, beleid en de professionalisering van leraren. De leraar krijgt hierdoor zicht op de pedagogische en didactische keuzes die deze software maakt en heeft, waar nodig, ook invloed hierop. Zo weet hij zeker dat het aansluit bij zijn eigen visie op leren en die van de school als het gaat over goed onderwijs.

Samenwerking gebruik adaptieve leersystemen

Met een mooie mix van deelnemers uit het primair onderwijs en vanuit de lerarenopleiding, met meer of minder voorkennis rond het onderwerp, is deze samenwerking inmiddels van start gegaan. Het gebruik van adaptieve leersystemen door leerlingen heeft impact op de onderwijswaarden, zoals gelijke kansen, autonomie, individuele vrijheid en sociale verbondenheid van leerlingen, maar ook over de professionele autonomie en zeggenschap van de leraar. Het professioneel handelen van de leraar en vraagstukken over de context en de ethische aspecten van learning analytics, vormen onderdeel in dit professionaliseringstraject.

Wil jij ook meer grip krijgen op adaptieve leersystemen en data-ondersteund onderwijs? De paradoxale situatie voorkomen dat er meer data zijn, terwijl je eigenlijk veel minder weet? Meediscussiëren over de ethische en normatieve kwesties? Meedenken over het waarom, met welk doel en hoe we adaptieve software op een doordachte manier willen inzetten in het onderwijs? Sluit je dan aan bij de professionaliseringsgroep ‘data-ondersteund onderwijs’ – iXperium Nijmegen.

Deze kenniskring data-ondersteund onderwijs is een initiatief van Marc Coolen (Mediamentor – iXperium Nijmegen, ICT-expert Stichting Primair Onderwijs Groesbeek), Jan Knuivers (Pabo), Petran Meertens (Pabo/iXperiumlab) en Pierre Gorissen (CoE).