Het gebruik van VR in een TBS-kliniek

In een training van 16 sessies doorlopen patiënten een programma waar ze in een virtuele wereld aan allerlei scenario’s worden blootgesteld.
Het inschatten van emoties en het reflecteren op wat een agressieve benadering met je doet en het verbeteren van de vaardigheden zijn belangrijke doelen in deze vorm van training.

Het sociale informatieverwerkingsmodel is de basis van de training en helpt de patiënt om beter te begrijpen hoe agressie werkt. Op basis van eigen leerdoelen gaat de patiënt onder begeleiding van een trainer aan de slag met het ontwikkelen van een goede inschatting en begrip van andermans emoties. Wanneer je agressie bij anderen goed kan inschatten, kun je ook je eigen agressie beter leren controleren. Ook wordt het doorvertaald naar het echte leven: kijk eens of je op je afdeling bij anderen deze emoties ook kan herkennen.

Het sociale informatieverwerkingsmodel laat een proces zien dat zich afspeelt in de hersenen wanneer iemand zich bijvoorbeeld uitgedaagd voelt. Door emoties, ervaringen uit het verleden en lichamelijke spanning reageer je op een bepaalde manier.

Ik heb een uur aan den lijve mogen ondervinden hoe een patiënt op de door de trainer ingestelde situaties reageert. De belangrijkste meerwaarde van VR in deze training is mijns inziens dat de trainer de agressie kan veroorzaken (door avatars aan te sturen) en tegelijk de rol van trainer/begeleider kan aannemen en de patiënt weer ‘uit’ de emotie kan halen. De trainer stuurt namelijk de avatar aan op zijn dashboard. Zowel wat de avatar doet, hoe de avatar kijkt als wat de avatar zegt is door de trainer aan te sturen. Wanneer de patiënt de VR-bril (Oculus Rift) af zet is de bedreigende situatie voorbij en is de trainer weer gewoon de begeleider. Dit in tegenstelling tot ‘normale’ rollenspellen, waarbij het lastiger schakelen is.

Hoe zouden dit soort virtuele werelden in het onderwijs hun meerwaarde kunnen hebben? Je zou kinderen kennis kunnen laten maken met scenario’s die ze in hun dagelijks leven niet tegen zouden komen. Zeker voor kinderen die moeite hebben met het herkennen en gebruiken van emoties zou deze vorm van training meerwaarde kunnen hebben. Op deze manier zou je aandacht kunnen besteden aan sociale en culturele vaardigheden.